SELENOİD VANA NEDİR?

 SELENOİD VANA NEDİR?

Selenoid vana; Su, hava, buhar, gaz gibi çeşitli akışkanları kontrol etme amaçlı kullanılan elektromanyetik valflere verilen isimdir.

Selenoid vana: Bobin- soket, kovan-çekirdek, Gövde-Kapak ve sızdırmazlık elamanı dediğimiz ana parçalardan oluşan bir otomatik kontrol valfidir de denebilir.

Bir Selenoid Vana 4 ana parçadan oluşur.

1. Bobin- soket grubu

2. Kovan - Çekirdek grubu

3. Gövde -Kapak grubu

4. Sızdırmazlık oring - diyafram grubu

Selenoid Valfi oluşturan bu 4 ana parça ne işe yarar?

Bobin - soket ve Kovan – çekirdek,  Selenoid vanaya elektrik enerjisinin verildiği en önemli parçalarından biridir. Bobin, kovan-çekirdek grubu ile çok sekronize çalışmak zorundadır. Bu nedenle her selenoid vana markasının kendine has bobini vardır. TORK selenoid vana bobini en iyi uyumla TORK selenoid vana kovan-çekirdek grubu ile çalışır. Başka marka selenoid vanalarda kullanılması önerilmez. İmalat dizayn yapılırken bobin-kovan-çekirdek üçlüsü hesaplamaları birlikte yapılır. Bu parça grubu, selenoid vananın beyni olarak adlandırılır.

Gövde - kapak ve diyafram, sızdırmazlık grubu;  Selenoid vananın ana gövde grubu olan bu bölümden akışkanların( hava, su, buhar, gaz vb ) geçtiği bölümdür. Bu bölüm akışkanın debisine, basıncına, cinsine,  sıcaklığına, vananın pozisyonuna göre dizayn yapılan bölümüdür.  Gövde kapak ile diyaframın, sızdırmazlık elamanının çok uyumlu olması gerekmektedir.

Selenoid vana nasıl çalışır?

Selenoid vana genel olarak çalışma prensibi yönünden 2 ana gruba ayrılır.

1.  Direk çekmeli selenoid vanalar.

2.  Pilot kontrollü selenoid vanalar.

Direk çekmeli selenoid vana nasıl çalışır?

Direk çekmeli selenoid vana gövdesi öncelikle gövde üzerindeki ok yönünde akışkanın akış yönü doğrultusunda boru hattına bağlanır.

Direk çekmeli selenoid vana, vana gövdesi, kovan, çekirdek, bobin ve soketten oluşur. Sızdırmazlığı, kovan rakor kısmındaki o-ring ve çekirdek alt kısmındaki çekirdeğe montajlı sızdırmazlık elemanı ile sağlanır.

Boru hattına bağlanan selenoid vana normalde kapalı tip ( elektrik enerjisiz halde akışkanı geçirmeyen) ise,  akışkanın diğer çıkış tarafına geçmesi için valfin konum değiştirmesi lazım. Yani N.K halden N.A ( normalde açık) hale geçmesi lazım. Bunun sağlanması şartlara bağlı. Buradaki tek şart selenoid vana üzerindeki bobine, üzerinde yazılı olan voltaj da bir elektrik enerjisi ile elektrik vermektir. Bobin doğru enerji ile ( + / -  %10,15 hatalı) enerjilenince kovan içindeki nüveyi(çekirdeği) yukarı çekecektir. Valf gövdesindeki orifise baskı yapan nüve yukarı hareket edince, orifis girişinde bekleyen akışkanın önü açılmış olacaktır. Önü açılan akışkan valfin çıkış tarafından geçerek boru içinde ilerlemesine devam edecektir. Bobin üzerindeki elektrik enerjisi kesilene kadar bu durum devam eder. Elektrik enerjisi kesilince bobin artık çekirdeği bırakır ve çekirdek kendi ağırlığı yanında üzerindeki yay kuvveti ile de beraber tekrar gövde üzerindeki orifisi baskı yaparak kapatır.  Akışkan akışı durmuş olur. Selenoid vana ilk konumu N.K (normalde kapalı ) pozisyona geri döner.

Direk çekmeli selenoid vanada, vana gövdesindeki orifisin çapı çok önemlidir. İhtiyaç kadar debi geçirecek çapta açılabilir. Ama en fazla 9 mm çapa kadar olabilir. En az 1mm olabilir. Bu orifisin çapı valfin çalışma basıncını da etkiler. Orifis büyüdükçe bobin gücü ayni olduğundan, valfin çalışma basıncı düşer.  TORK marka bir direk çekmeli selenoid vana 1mm orifiste 100 bar da çalışabilirken, 9mm çaplı bir orifisli vana 1 bar için önerilebilir.

Selenoid vana seçmede, Valfden geçen akışkanın basıncı, sıcaklığı, vananın gövde malzemesi, Gövde üzerindeki orifis çapı, bobinin çalışma voltajı, selenoid vananın bağlantı ölçüsü, akışkanın cinsi, solenoid vananın pozisyonu( N.K /N.A.) çok önemlidir.

Ayrıca selenoid vanalarda temiz akışkan kullanılmalıdır. Partiküllü akışkan kullanılmaz. Partiküller, sızdırmazlık elemanına yapışır ve valfin çalışmasını bozar, valf kaçırmaya başlar. Filtre önerilir veya akışkan borusu içi temizlenmesi önerilir. Boru içindeki bir kaynak parçası gelip selenoid vana orifisini kapatan çekirdek üzerindeki sızdırmazlık elemanının görev yapmasını önleyebilir. Kireçli bir akışkan ise zamanla kovan- çekirdek arasına dolan kireç parçacıkları da kovan- nüve çalışmasını bloke edebilir. Bu nedenle sıvı konusu önemlidir.

Vanadan geçen akışkanın basıncına uygun orifis seçilmemiş ise bu da valfin çalışmasını engeller.

Vanadan geçen akışkanın sıcaklığı da önemlidir. Şayet sıcaklık veya akışkanın cinsi sızdırmazlık elamanı( NBR, FKM, EPDM, PTFE vb) uygun değil ise yine valfte verimsizlik oluşur.

Vananın üzerindeki bobin voltajı da çok önemlidir. Bobin voltajından farklı elektrik voltajı verilmesi de valfin çalışmasını olumsuz etkiler.

Vananın ölçüsü de önemlidir. Direk çekmeli selenoid vanalarda genelde 1/8" ve 1/4"  yapılır. Bunun yanında 3/8 veya 1/2" de ihtiyaç durumunda yapılabilir.

Selenoid vananın bobini üzerinde 3 adet elektrik kablo bağlantı ucu vardır. Bunlardan bir tanesi topraklama dır. Diğer iki uç Faz- Nötr kabloları bağlanır.

Selenoid vana bobinine enerji ancak selenoid vana üzerinde iken verilmelidir. Bobine dışarıda verilen enerji bobinin yanmasına sebep olur. Voltaj düşümleri de bobini yakar.

Selenoid vanalar uzun ömürlü valflerdir. Ama ilk seçimde prosesin şartları ile selenoid vananın etiket değerleri ve teknik özellikleri uyuşmalıdır.

www.bilkargroup.com

www.bilkarsogutma.com.tr

info@bilkargroup.com

+90 212 343 50 40

+90 553 343 50 40