TERMOSTAT NEDİR?
Termostatlar genel anlamıyla ısıtma ve soğutma sistemlerinde ortam sıcaklığının istenilen seviyede tutulmasını sağlar.
Genel olarak ısıtıcı ve soğutucu
sistemlerde kullanılan, dış ortam sıcaklığı göz önünde bulundurularak,
soğutucunun iç bölmelerinin sıcaklığının istenilen seviyede tutulmasını
sağlayan parçaya termostat denir.
Termostatlar temelde ısıtma ve soğutma
sistemlerinde kullanılmasına göre ikiye ayrılır ancak her iki işi yani hem
ısıtma hem soğutma işini yapabilen kombine termostatlar da vardır.
Isıtıcı sistemlerde, herhangi bir
arza durumunda tank içindeki suyun sıcaklığı aşırı yükselirse ısıtıcıya giden
enerjiyi kesen devre elemanı olarak da teknik bir amaca hizmet etmektedir.
Böylece suyun daha fazla ısınmasını önler.
Soğutucu sistemlerde ise, soğutucu
yeterli soğukluğa ulaştığında kompresörü devreden çıkartır. Ardından sıcaklık
yükseldiğinde ise kompresörü çalıştırır. Böylece gereksiz yere elektrik
tüketilmesini engelleyerek tasarruf sağlar.
Termostat Nasıl Çalışır?
Termostatların yapısı ve çalışması
çeşitlerine göre farklılıklar göstermektedir. Bu nedenle termostat çeşitleri
anlatılırken her bir türün yapısı ve çalışmasından ayrıca bahsedilecektir.
Ancak genel olarak ortamdaki ısı seviyesi belirli bir değerin üzerine çıkınca
veya belirli bir değerin altına düşünce termostatlar devreye girer ve ısıtma
sistemini çalıştırır veya durdurur.
Termostatlar aslında ortam etkisi ile
konum değiştiren rölelerdir. Isı etkisi sonucu kontaklarının konumu değişir.
Termostatlar ortamın sıcaklık değerini sabit tutmak amacı ile kullanılırlar.
Genel olarak ısı üreten cihazlarda, klima ve fotokopi makinelerinde ısı seviyesinin
kontrolünde kullanılır.
Genel çalışma şekilleri de söyle
özetlenebilir. Tüm termostatlar kontak uçlarına sahiptir. Ortamdaki ısı
değişimi sonucu otomatik olarak kontak uçları konum değiştirir ve bunun sonucu
olarak ısıtma sistemini çalıştırır veya durdurur.
Termostat Çeşitleri Nelerdir?
Termostatların kullanım yerlerinin
çok farklı olması ve ısı kontrolü yapılacak maddelerin farklılık arz etmesinden
dolayı birçok türü vardır. Ortama uygun termostat seçmek çok önemlidir. Hava
ortamındaki ısı değişimini ölçmek üzere tasarlanmış termostatın su ortamında
kullanılması ölçme hassasiyetindeki farklılıklar yüzünden mümkün değildir.
Termostatlar yapısal bakımdan üç
çeşide ayrılır.
Kullanım yerine göre ev tipi, ticari
tip, oda ve klima termostatı olarak,
Gerilim seviyesine göre hat
gerilimli, düşük ve mili volt gerilimli olarak,
İçyapısına göre bi-metal cıvalı,
gaz-sıvı körüklü ve elektronik olarak,
Bimetal Termostatlar
Bimetal adı verilen malzeme ısı
karşısında genişleme katsayısı çok farklı(biri az diğeri çok) iki metalin yüzey
birleşimi ile teşkil edilmiş yapılardır. Isı karşısında bimetal malzeme eğilir.
Hızlı genleşen metal daha az genleşen metal üzerine doğru kıvrılır. Bu kıvrılma
hareketinden faydalanarak termostatın kontakları konum değiştirir. İçinde ısıtıcı
olan ütü, soba, saç kurutma cihazları gibi yerlerde ısıtma sistemi (rezistans)
bimetalin üzerine sarılabilir. Böylece ısı kontrolü daha kolay yapılmış olur.
Gazlı Termostatlar
Gazların ısı karşısında hızlı
genleşme özelliklerinin kullanılması ile yapılmış termostatlardır. Gaz deposu,
Körük(gaz basıncı ile hareketlenen parça ve kontaklardan oluşur. Isının etkisi
ile genleşen gaz körük yardımı ile kontakların konum değişmesini sağlar.
Civa Tüplü Termostatlar
İçinde civa ve kontak uçlarının
bulunduğu bir tüpün spiral şekil verilmiş bir bimetal şerite eklenmesi ile elde
edilen termostadır. Isı etkisi ile bimetal genleşip büzülünce cam tüpün
içindeki civa hareketlenerek kontaklar arasını kısa devre haline getirir ya da
kontaklar arasındaki iletimi keser.
+90 212 343 50 40
+90 553 343 50 40
Yorumlar
Yorum Gönder